Inhoud

Ziekelijk pessimisme treedt op bij bepaalde psychische aandoeningen. Een (zware) depressie gaat vaak gepaard met een ziekelijke vorm van pessimisme. Het beeld dat de patiënt van de wereld en van zichzelf heeft is zeer negatief gekleurd.

In het leven van iemand die last heeft van ziekelijk pessimisme komen plezier, vreugde of een geluksgevoel niet voor. Zij ervaren het het hele leven als kleurloos, zwaarmoedig en negatief.

Door gesprekken en/of medicatie kan veelal verbetering gebracht worden en het leven meer kleur gegeven worden.

Onderzoek onder hartpatienten

Uit een Amerikaans onderzoek blijkt dat onder mensen die opgenomen werden voor hartaandoeningen de optimisten langer in leven te blijven dan de pessimisten. Pessimisten hadden 30% meer kans te overlijden dan optimisten.

Er zijn verschillende verklaringen voor dit verschijnsel denkbaar. Zo zijn optimisten mogelijk meer bereid om leefstijlveranderingen door te voeren (meer sporten en opletten met eten, roken) en trouwer in het slikken van voorgeschreven medicijnen (bloeddrukmiddelen en cholesterolverlagers). Pessimisten zien daar mogelijk de zin niet van en ze houden vol aan een aantal slechte gewoonten. Ook is het denkbaar dat een positieve levenshouding beschermt tegen stress.

Pessimisme maakt je slanker

Optimisme maakt het moeilijker om een dieet vol te houden. Ook blijkt uit onderzoek dat negatieve gevoelens een positief effect hebben op het veranderen van je gedrag.

Het betreft het eerste onderzoek dat afvallen in verband brengt met iemands persoonlijkheid. De wetenschappers bestudeerden patiënten die kampten met obesitas en een dieet volgden. Ze namen voor en na hun gewichtsverlies persoonlijkheidstests bij hen af. Zo ontdekten ze dat alle deelnemers optimistischer werden naarmate ze vermagerden waardoor ze de motivatie hielden om gezonder te leven. Maar degenen die aan het dieet begonnen en optimistisch waren, hadden het er moeilijker mee om af te vallen.

Geboren pessimist vatbaarder voor depressie

Uit het promotieonderzoek van Janna Vrijsen blijkt dat mensen met een negatieve instelling ook een grotere kans hebben op het ontwikkelen van een depressie. Dit effect is het sterkst bij mensen met een erfelijke aanleg voor depressie die in het verleden traumatisch ervaringen hebben ervaren.

Depressie is een veel voorkomende psychische ziekte waar één op de vijf Nederlanders mee te maken krijgt. Depressieve mensen geven negatieve informatie voorrang boven positieve informatie, ook nadat ze van een depressie zijn genezen. Andersom blijkt nu ook dat negatief ingestelde mensen een verhoogde kans hebben op het ontwikkelen van een depressie, ook al zijn ze nog nooit depressief geweest.

Vrijsen onderwierp ongeveer 800 proefpersonen aan een geheugentest. Uit analyse van de gegevens bleek dat een negatief geheugen sterker is bij mensen met genetische aanleg voor depressie en die ingrijpende ervaringen hebben meegemaakt in hun jeugd.